در حال حاضر چهار سیستم GPS (آمریکا) و GLONASS (روسیه) BeiDou (چین) و Galileo (اروپا) به عنوان سیستم های اصلی ناوبری ماهواره ای در جهان به حساب میآیند. وجود خطاهای مختلف مانند تأثیرات اتمسفر بر انتشار امواج GNSS، دقت موقعیت یابی آنی توسط این سیستم ها را محدود میکند به طوریکه دقت معمول به دست آمده از سرویس استاندارد GNSS در حدود ۵ تا ۳۰ متر است که این دقت، تأمین کنندۀ نیازها در بسیاری از کاربردها نظیر طراحی و اجرای پروژه های عمرانی و نقشه برداری، ناوبری هوایی (به خصوص در مرحلۀ فرود)، ناوبری دریائی (در لنگرگاه) نیست.
سازمان نقشه برداری کشور اقدام به اجرای طرح ملی سامانۀ بهبود و کنترل دقت تعیین موقعیت و ناوبری ماهواره ای (شبکه ملی DGPS/RTK) نموده است. این پروژه تامین کننده یک زیرساخت بسیار مهم و کاربردی است که دامنه استفاده از آن در بسیاری از پروژه های خرد و کلان عمرانی، صنعتی، کشاورزی، محیط زیست، مدیریت بحران و… فراتر از حد تصور است. با توجه به اهمیت، منافع سرشار و صرفه جویی های حاصل از اجرای چنین پروژهای، سازمان نقشهبرداری هم اکنون پس از طی مراحل انجام مطالعات، طراحی و پیادهسازی این پروژه آماده است تا با سرویسدهی به کلیه بخشهای دولتی و خصوصی کشور، ایران اسلامی را از منافع سرشار و صرفه جویی های حاصل از اجرای آن بهرهمند سازد.
برای درک اهمیت، منافع سرشار و میزان صرفه جویی های حاصل از اجرای چنین پروژهای، لازم است به پروژه مشابه در یکی از کشورهای همسایه (TUSAGA-Aktif کشور ترکیه) اشاره شود. ترکیه سالانه معادل ۲۲۰ میلیون دلار در زمینه ثبت املاک و کاداستر هزینه میکند که این هزینه در سال اول آغاز به کار سامانه TUSAGA-Aktif به میزان ۳۵ میلیون دلار کاهش پیدا کرد. این میزان صرفه جویی تنها در بخش ثبت املاک و کاداستر اتفاق افتاده است و بدیهی ذکر کاربردهای متنوع شبکه DGPS/RTK قطعا بر اهمیت و بازدهی آن میافزاید. این ارقام تنها مربوط سال نخست بهرهبرداری از پروژه است و هم اکنون کشور ترکیه، سالانه مبالغ بسیار هنگفتی را بدلیل استفاده از چنین زیرساختی در پروژههای مختلف عمرانی و غیر عمرانی خود، صرفهجویی میکند. منافع این پروژه تنها منحصر به منافع مالی نیست. مثلا در حوزۀ خلیجفارس سامانهای به نام MENAS (مِناس) با سرمایهگذاری کشور امارات متحده عربی و توسط انگلستان ایجاد شده است که برای شناورها اطلاعات ارسال میکنند. اگرچه خدمات این سامانه به طور رایگان در اختیار شناورها قرار میگیرد، ولی با توجه به عدم حضور سامانه مشابه در سواحل ایران و بیرقیب بودن MENAS، راه برای استفاده سیاسی از منافع چنین سامانهای باز خواهد بود. سازمان نقشهبرداری با ایجاد زیرساخت شبکه ملی DGPS/RTK امکان ایجاد سامانههای مشابه فوق را خواهد داشت که با توجه به گستردگی خط ساحلی جنوب کشور میتواند بسیار قدرتمندتر از این سامانه به کاربران سرویسدهی نماید.
اجزای شبکه ملی DGPS/RTK (شبکه ملی DGPS/RTK کشور) عبارتند از:
۱٫ ایستگاه های مرجع یا دائمی
GPS/GNSS 1.1. زیرساخت فیزیکی ایستگاه
۱٫۲٫ خدمات پایه شامل برق و تلفن
۱٫۳٫ تجهیزات سختافزاری ایستگاه
۱٫۳٫۱٫ گیرنده و آنتن
GPS/GNSS 1.3.2. تجهیزات مخابراتی
۱٫۳٫۳٫ تجهیزات جانبی
۲٫ مرکز پردازش، کنترل و مانیتورینگ
۲٫۱٫ نرمافزارهای پردازش، کنترل و مانیتورینگ
۲٫۲٫ تجهیزات سختافزاری مرکز
۳٫ ارتباطات مخابراتی
۳٫۱٫ ارتباطات مخابراتی و پهنای باند مرکز پردازش، کنترل و مانیتورینگ
۳٫۲٫ ارتباطات مخابراتی ایستگاههای دایمی
۴٫ کاربران
۴٫۱٫ ارائه سرویس
۴٫۲٫ پشتیبانی تصویر
هدف پایه ای این پروژه عبارتست از اجرای کامل یک سامانه موقعیت یابی و ناوبری بسیار دقیق در تمام سطح کشور. دقتی که در حال حاضر برای کاربران این شبکه قابل حصول است، برای برخی کاربردها نظیر کاربردهای عمرانی و نقشهبرداری دقیق در سطح سانتیمتر و برای برخی کاربردهای دیگر نظیر ناوبری در سطح چند دسیمتر است. برای تبیین بهتر این هدف کافیست بدانیم برخی از مهمترین نتایج این پروژه شامل موارد زیر خواهد بود:
• موقعیت یابی دقیق آنی در حد چند سانتی متر به صورت آنی
• صرفه جویی زمانی و تسریع در انجام پروژه های عمرانی اعم از راه سازی، سد سازی، تهیه نقشه و غیره
• کاهش زمان و هزینه پیاده سازی و اجرای پروژه¬های نفت و گاز اعم از خطوط لوله و گاز
• تهیه نقشه های شهری و کاداستر بزرگ مقیاس و دقیق
• به روز رسانی نقشه ها و داده های مکانی در سیستمهای اطلاعات جغرافیایی( GIS) و مدیریت بحران
• تامین زیرساخت لازم برای منظومه اطلاعات مکانی کشور
• تهیۀ نقشه ها و چارتهای دقیق دریائی به منظور طراحی و اجرای پروژه ها و سازه¬های دریائی و ناوبری دریائی
• موقعیت یابی در طرحها و پروژه های دریائی ازقبیل ایجاد و احداث سکوهای نفت و گاز و لوله گذاری در کف دریا
• ناوبری و موقعیت یابی دقیق شناورها در محدودۀ پوشش مخصوصاً در بنادر و لنگرگاه ها
• ردیابی وسایل نقلیه (مورد استفادۀ برای نیروهای امنیتی و انتظامی)
• پایش آنی حرکات پوستۀ زمین مانند نشست زمین و لرزه نگاری (مورد استفاده در مدیریت بحران)
• بومی سازی سامانۀ مورد نظر و پدافند غیر عامل در ناوبری دریائی
بسیاری از پروژه های کشور در بخش های مختلف فوق الذکر نیازمند چنین زیرساختی هستند تا اولا در فاز طراحی برآورد دقیقی از جزئیات روند و مراحل انجام کار داشته باشند ثانیا با داشتن این زیرساخت در تمامی مراحل اجرایی از دقت و سرعت فوق العاده یک سامانه دقیق تعیین موقعیت بهره گرفته و بتوانند پروژه مورد نظر را با صرفه جویی در زمان و هزینه به اتمام برسانند.
همچنین با توجه به ظهور بسیاری از تکنولوژی های نوین نظیر ادوات فوق مدرن کشاورزی، سیستم های کنترل ادوات راهسازی و عمرانی، دستگاه های به روز رسانی آنی وضعیت ثبت املاک و کاداستر، سیستم های بسیار دقیق نشست و برخاست هواپیما با قابلیت کارکرد در شرایط بد جوی، سیستم های ردیابی دقیق پلیسی، سیستم های دقیق پایش منابع طبیعی و جنگلداری و … که همگی بر اساس استفاده از چنین سامانه هایی طراحی و تولید شده اند، میتوان با بکارگیری چنین سیستمی، زمینه را برای استفاده از تمامی تکنولوژی های روز دنیا آماده نمود.
وجود چنین سامانه ای سبب سهولت و سرعت گردآوری اطلاعات برای سیستم های اطلاعات مکانی جهت ایجاد یک مدیریت یکپارچه و کارآمد است. سازمان¬ها و شرکتهای آب وفاضلاب، برق، گاز و تلفن، اداره کاداستر و ثبت املاک، شهرداری ها و سازمان های دیگری که معمولا از سیستم های اطلاعات مکانی بهره میگیرند، میتوانند با استفاده از تعیین موقعیت دقیق آنی، ویژگی¬ها، ساختمان ها و خطوط انتقال آب، فاضلاب، برق، گاز، تلفن و غیره را برداشت و مدیریت نمایند.
با توجه به گستره شبکه ایستگاههای دایمی کشور، به منظور استفاده بهینه و ایجاد پوشش مناسب سرویس RTK با دقت چند سانتیمتری، سازمان نقشهبرداری کشور اقدام به ارائه سرویس VRS در چندین استان کشور نموده است. بر این اساس کاربران با استفاده از این سرویس امکان حصول به دقت یکنواخت و بالا در سراسر مناطق تحت پوشش شبکه را دارند. در حال حاضر استانهای تهران، البرز، خراسان رضوی و جنوبی، آذربایجان شرقی و بخشهایی از استانهای مازندران و خراسان جنوبی تحت پوشش سرویس VRS سازمان قرار دارند. بر اساس سیاستگذاری سازمان نقشهبرداری کشور مبنی بر تقویت شبکه ایستگاههای دایمی GNSS کشور، به تدریج اکثر شهرهای کشور تحت پوشش این سرویس قرار میگیرند.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |